మే 12, 2025 మధ్యాహ్నం India-Pakistan DGMO Talks: A New Step Toward Peace? 12 గంటలకు భారత్-పాకిస్తాన్ సైనిక అధికారులు హాట్‌లైన్ ద్వారా కీలకమైన సంభాషణలు జరిపారు. ఈ చర్చలు, ఇరు దేశాల మధ్య నెలకొన్న ఉద్రిక్తతలను తగ్గించడానికి ముఖ్యమైనవిగా పరిగణించబడుతున్నాయి. గత రెండు వారాలుగా కాశ్మీర్ సరిహద్దుల్లో తీవ్రమైన ఘర్షణలు జరుగుతున్నాయి. ఈ పరిస్థితుల్లో, డైరెక్టర్ జనరల్ మిలిటరీ ఆపరేషన్స్ (DGMO) స్థాయిలో జరిగిన ఈ చర్చలు ఏమి సాధించగలవు?
సరిహద్దు శాంతికి శుభ సంకేతమా? భారత్-పాక్ DGMO చర్చల విశేషాలు
పహల్గాం ఉగ్రదాడి: కొత్త అధ్యాయానికి నాంది
ఏప్రిల్ 22, 2025న పహల్గాంలో జరిగిన ఉగ్రదాడి ఈ ఘర్షణలకు ముఖ్య కారణం. ఈ దాడిలో 26 మంది భారతీయ పర్యాటకులు మరణించారు. భారత్ ఈ దాడికి జైష్-ఎ-మొహమ్మద్ (JeM) ఉగ్రవాదులను బాధ్యులుగా చేస్తూ, వారికి పాకిస్తాన్ నేపథ్య మద్దతు ఉందని ఆరోపించింది. ఈ ఘటన తర్వాత భారత ప్రభుత్వం తీవ్రమైన ప్రతిస్పందన చూపింది.
ఆపరేషన్ సిందూర్: భారతీయ ప్రతీకారం
మే 7, 2025న భారత సైన్యం పాక్ ఆక్రమిత కాశ్మీర్ (PoK)లోని ఉగ్రవాది శిబిరాలపై “ఆపరేషన్ సిందూర్” పేరుతో సైనిక చర్యలు చేపట్టింది. ఈ దాడుల్లో:
- 9 ఉగ్రవాది శిబిరాలు ధ్వంసం చేయబడ్డాయి
- 100కి పైగా ఉగ్రవాదులు హతమయ్యారు
- అంతర్జాతీయ ఉగ్రవాదులకు శిక్షణ ఇచ్చే కేంద్రాలు లక్ష్యంగా తీసుకోబడ్డాయి
- ఈ చర్యలు భారత్ యొక్క “క్రాస్-బార్డర్ టెర్రరిజం” విధానానికి అనుగుణంగా నిర్వహించబడ్డాయి.
- కాల్పుల విరమణ ఒప్పందం: ట్రంప్ మధ్యవర్తిత్వం
ఈ ఘర్షణల తర్వాత, అమెరికా అధ్యక్షుడు డొనాల్డ్ ట్రంప్ మధ్యవర్తిత్వంతో మే 10న కాల్పుల విరమణ ఒప్పందం కుదిరింది. ఈ ఒప్పందం ప్రకారం:
- మే 10 సాయంత్రం 5 గంటల నుండి అన్ని సైనిక చర్యలు నిలిపివేయబడ్డాయి
- భూమి, వాయు, సముద్ర సరిహద్దుల్లో శాంతి నెలకొల్పాలని నిర్ణయించారు
- ఉగ్రవాద కార్యకలాపాలను నియంత్రించడానికి ఇరు దేశాలు అంగీకరించాయి
DGMO చర్చల ప్రధాన అంశాలు
మే 12న జరిగిన DGMO స్థాయి చర్చల్లో ఈ క్రింది అంశాలు చర్చించబడ్డాయి:
కాల్పుల విరమణ అమలు: పాకిస్తాన్ వైపు నుండి కాల్పుల విరమణ ఉల్లంఘనలు జరుగుతున్నాయని భారత్ ఆరోపించింది. ఈ సమస్యపై రెండు దేశాలు తీవ్రంగా చర్చించాయి.
ఉగ్రవాద నియంత్రణ: భారత్, పాకిస్తాన్ ఆధారిత ఉగ్రవాద సంస్థల కార్యకలాపాలను అడ్డుకోవాలని డిమాండ్ చేసింది. ప్రత్యేకంగా JeM, లష్కర్-ఎ-తోయిబా వంటి సంస్థలపై చర్యలు తీసుకోవాలని కోరింది.
సరిహద్దు భద్రత: ఇటీవలి కాలంలో సరిహద్దుల్లో డ్రోన్ దాడులు, మిసైల్ ప్రయోగాలు పెరిగినందున, ఈ సమస్యపై ప్రత్యేక శ్రద్ధ చూపారు.
సైనిక సంకేతాల పద్ధతులు: సరిహద్దు ప్రాంతాల్లో అప్రతీకార సంఘటనలను నివారించడానికి కొత్త సంకేతాల వ్యవస్థను రూపొందించాలని నిర్ణయించారు.
సింధు జల ఒప్పందం: సింధు నది జలాల పంపిణీపై ఉన్న ఒప్పందాన్ని పునఃపరిశీలించాలనే అంశం కూడా చర్చల్లో భాగమైంది.
సైనిక ప్రతిస్పందనలు: సాంకేతిక వివరాలు
ఆపరేషన్ సిందూర్ సమయంలో భారత సైన్యం ఈ క్రింది సాంకేతికతలను ఉపయోగించింది:
- ఆధునిక డ్రోన్‌లు: ఉగ్రవాది శిబిరాల స్థానాలను గుర్తించడానికి
- ప్రెసిజన్-గైడెడ్ మిసైల్‌లు: లక్ష్యాలను ఖచ్చితంగా దాడి చేయడానికి
- సైనిక ఉపగ్రహాలు: రియల్-టైమ్ ఇంటెలిజెన్స్ సేకరణ కోసం
- ఈ దాడుల్లో భారత్ తన “నో టోలరెన్స్ పాలసీ”ని మరింత బలపరిచింది.
- రాజకీయ ప్రతిస్పందనలు
ఈ ఘర్షణలు మరియు DGMO చర్చలపై రాజకీయ వర్గాల నుండి మిశ్రమ ప్రతిస్పందనలు వచ్చాయి:
భారత ప్రభుత్వం: ప్రధానమంత్రి మోదీ ఇంకా స్పష్టమైన ప్రకటన చేయకపోయినా, రక్షణ మంత్రి రాజ్నాథ్ సింగ్ “భారత్ ఎప్పటికీ శాంతికి ప్రాధాన్యత ఇస్తుంది” అని పేర్కొన్నారు.
పాకిస్తాన్ ప్రతిస్పందన: పాకిస్తాన్ ప్రధానమంత్రి ఇమ్రాన్ ఖాన్ ఈ చర్చలను “సానుకూల అభివృద్ధి”గా పేర్కొన్నారు.
అంతర్జాతీయ ప్రతిస్పందన: UN, US, EU వంటి సంస్థలు ఈ చర్చలను స్వాగతించాయి. అమెరికా ఈ ప్రక్రియలో మధ్యవర్తిత్వం చేపట్టింది.
సామాజిక-ఆర్థిక ప్రభావం
ఈ సంఘర్షణలు ఇరు దేశాల సామాజిక, ఆర్థిక వ్యవస్థలపై గణనీయమైన ప్రభావం చూపాయి:
ఆర్థిక ప్రభావం:
భారత స్టాక్ మార్కెట్ 2.5% పెరిగింది
పాకిస్తాన్ స్టాక్ ఎక్స్ఛేంజ్ 9% ఎగిరింది
రూపాయి, పాకిస్తాన్ రూపాయి విలువలు స్థిరపడ్డాయి
పర్యాటక రంగం:
కాశ్మీర్ పర్యాటకం 60% తగ్గింది
పాకిస్తాన్ ఉత్తర ప్రాంతాలకు పర్యాటకాలు నిషేధించబడ్డాయి
సామాజిక ప్రభావం:
ఇరు దేశాల మధ్య వీసా పరిమితులు కఠినమయ్యాయి
సాంస్కృతిక మార్పిడి కార్యక్రమాలు రద్దు చేయబడ్డాయి
చారిత్రక సందర్భం
భారత్-పాకిస్తాన్ సంబంధాల చరిత్రలో DGMO హాట్‌లైన్ ఒక ముఖ్యమైన సాధనంగా నిలిచింది:
1965 నుండి ఈ హాట్‌లైన్ పనిచేస్తోంది
1971 యుద్ధం తర్వాత ఈ విధానం మరింత బలపడింది
2003 కాల్పుల విరమణ ఒప్పందం నుండి ఇది కీలక పాత్ర పోషిస్తుంది
భవిష్యత్తు దృష్టికోణం
ఈ DGMO చర్చలు భవిష్యత్తు కోసం కొన్ని సూచనలను ఇస్తున్నాయి:
ద్వైపాక్షిక చర్చలు: ఈ సంవాదాలు మరింత ఎత్తున జరగవచ్చు
ఉగ్రవాద నిర్మూలన: ఇరు దేశాలు ఉమ్మడిగా ఉగ్రవాదాన్ని ఎదుర్కోవచ్చు
సరిహద్దు భద్రత: కొత్త సాంకేతిక పరిజ్ఞానం ద్వారా సరిహద్దు భద్రతను మెరుగుపరచవచ్చు
సామాన్య ప్రజల ప్రతిస్పందన
సామాన్య ప్రజలు ఈ ఘటనలను ఎలా గ్రహించారు?
కాశ్మీరీ ప్రజలు: “మాకు శాంతి కావాలి, యుద్ధం కాదు” అని అభిప్రాయపడ్డారు
సరిహద్దు గ్రామాలు: సరిహద్దు ప్రాంతాల్లోని గ్రామస్థులు కాల్పుల విరమణకు స్వాగతం పలికారు
పర్యాటకులు: కాశ్మీర్ పర్యాటకం త్వరలో పునరుద్ధరించాలని కోరుకుంటున్నారు
ముగింపు
పాకిస్తాన్ ఉగ్రవాదాన్ని పూర్తిగా నిర్మూలించాలి
ఇరు దేశాలు విశ్వాసాన్ని పునరుద్ధరించుకోవాలి
అంతర్జాతీయ సముదాయం సహకరించాలి
ఈ చర్చలు భవిష్యత్తులో ఇరు దేశాల మధ్య మంచి సంబంధాలకు దారి తీయగలవని ఆశిస్తున్నాము. శాంతి, సౌహార్దం కోసం ప్రతి ఒక్కరు కృషి చేయాల్సిన అవసరం ఉంది.